Wie betaalt verwijdering gasaansluiting?

Waar gaat het over?
Wanneer een gasaansluiting niet meer gebruikt wordt, moet die aansluiting voor de veiligheid verwijderd worden. In 2021 besloot het kabinet de verwijderingskosten voortaan op te nemen in het tarief voor onderhoud en beheer van gasaansluitingen. Toezichthouder ACM heeft naar aanleiding daarvan besloten de tariefstructuur te wijzigen, waardoor geen eenmalige kosten meer in rekening gebracht mogen worden voor het verwijderen van gasaansluitingen.
VEMW heeft hiervoor beroep aangetekend bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb). De grond: een minister mag geen aanwijzing geven aan de onafhankelijke toezichthouder hoe die moet komen tot een toekenning van kosten via de nettarieven die de toezichthouder vaststelt. Dan zou de toezichthouder immers niet onafhankelijk kunnen opereren. Het CBb oordeelde in het voordeel van VEMW: de minister had de Ministeriële Regeling zo niet mogen treffen en de ACM had de minister niet op deze manier mogen volgen en het besluit zelfstandig moeten motiveren. Het besluit werd door de rechter vernietigd.
Wat betekent dit voor u?
De uitspraak van de rechter betekent dat de kosten voor verwijdering van gasaansluitingen met terugwerkende kracht niet meer in het nettarief voor beheer en onderhoud van gasaansluitingen mogen worden opgenomen. De netbeheerders konden de kosten ook niet met terugwerkende kracht via een eenmalig verwijdertarief in rekening brengen bij hun (ex)klanten. Dit is goed nieuws voor alle energiegebruikers met een gasaansluiting die (nog) niet kunnen switchen naar een andere energiedrager. Zij zouden anders opdraaien voor verwijderkosten van derden, zonder daar zelf invloed op te kunnen uitoefenen.
De netbeheerders hebben na de CBb-uitspraak de ACM aansprakelijk gesteld voor de geleden schade omdat met de vernietiging van het ACM-besluit de onrechtmatigheid van het besluit vaststaat. Netbeheerders en ACM zijn tot een schikking gekomen voor een eenmalig bedrag van ruim 89 miljoen euro.
Vanaf 1 februari 2024 is ‘de oude werkwijze’ van kracht voor het verwijderen van een gasaansluiting. Wanneer een netgebruiker aangeeft geen gas meer te willen gebruiken, zorgt de netbeheerder ervoor dat de gasaansluiting in het kader van de veiligheid wordt verwijderd. De kosten worden in rekening gebracht bij de verzoeker voor verwijdering. Hiermee is echter niet geheel duidelijk wat er gebeurt met de verwijderkosten van een maatschappelijk gewenste verwijdering: slaan die neer bij de netbeheerder, en daarmee de overblijvende aangeslotenen op aardgas, de gemeente of de belastingbetaler? De netbeheerders schatten in dat die verwijderingskosten tot 2050 ‘in de miljarden lopen’, afhankelijk van de 2030-2050 transitiescenario’s.
Betrokkenheid VEMW
VEMW heeft met succes beroep aangetekend tegen het besluit van ACM om kosten voor verwijdering van gasaansluitingen neer te leggen bij alle resterende aangeslotenen. De uitspraak heeft niet alleen een materiële betekenis, maar kent ook een precedentwerking. Een minister mag volgens de rechter geen aanwijzing geven aan een onafhankelijke toezichthouder. Die toezichthouder moet – op basis van Europees recht - een besluit dat zij neemt zelfstandig kunnen motiveren. Dit is van belang voor de bescherming van de rechtspositie van de netgebruikers in Nederland.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met

Jacques van de Worp
Senior beleidsadviseur Energie
0348-484 358 | jvdw@vemw.nl
VEMW E&W Update